หนทางตันของศิลปิน"เพลงเพื่อชีวิต"

ที่มา Thai E-News

โดย โจ กอร์ดอน

เพลงเพื่อชีวิตเกิดขึ้นมาหลังจากเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ขณะที่ประเทศไทยยังอยู่ในอำนาจของเผด็จการ ถนอม และ ประภาส และในขณะเดียวกันสงครามเวียดนามยังเร้าร้อนเป็นไฟ โดยที่ประเทศไทยได้ให้สหรัฐเข้ามาตั้งฐานทัพอากาศ ในการใช้เครื่องบินติดอาวุธเข้าถล่มประเทศเพื่อนบ้านกันอย่างเต็มรูปแบบ

วัฒนธรรมอเมริกันได้เข้ามาตามเมืองต่างๆที่เป็นที่ตั้งของ ฐานทัพเหล่านั้น มีบาร์เล่นเพลงเอาใจทหารอเมริกันมากมายหลายแห่ง พร้อมด้วยการเล่นดนตรีตามแบบฝรั่งกันอย่างสดๆด้วยฝีมือนักดนตรีไทย ที่แต่งตัวเหมือนฮิปปี้ในสมัยนั้น ซึ่งบางคนก็พูดภาษาอังกฤษไม่ได้เลย แต่สามารถร้องเพลงฝรั่งได้อย่างไม่ผิดเพี้ยน

อาจจะกล่าวได้ว่า สุรชัย จันทิมาธร หรือ "หงา คาราวาน" เป็นผู้บุกเบิกดนตรีในแนวนี้ ด้วยการมีพื้นฐานที่เป็นนักเขียนเรื่องสั้นและบทกลอน เขาใช้กีตารโปร่งแต่งเนื้อร้องและทำนองเพลง โดยได้รับอิทธิพลจากเพลงที่เขาชื่นชอบตามรสนิยมร่วมสมัย หรือได้รับอิทธิพลในการฟังเพลงตะวันตกที่ต่อต้านสงครามในยุคสมัยนั้น เช่น Bob Dylan, Crosy, Still, Nash and Young, Steve Winwood, Jethro Tull และวงอื่นๆด้วย

ผลงานที่เด่นสุดของเขาคือเพลง"จิตร ภูมิศักดิ์" ซึ่งได้นำเอาทำนองเพลง John Barleycorn Must Die ของ Steve Winwood มาดัดแปลงใส่เนื้อหาภาษาไทย แล้วนำไปขึ้นเวทีแสดงพร้อมกับเพลงอื่นๆในนามของวงคาราวาน ตามสถานที่ชุมนุมประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยของนักศึกษาประชาชนต่างๆ จนได้กลายเป็นตำนานของเพลงเพื่อชีวิตขึ้นมา

ปัจจุบันมีศิลปินในสาขานี้มากมายที่มีผลงานเป็นที่ยอมรับ ของคนจำนวนมากเช่น แอ๊ด คาราวาน, พงษ์เทพ กระโดนชำนาญ, สีเผือก คนด่านเกวียน และพงษ์สิทธิ์ คำภีร์ เป็นต้น ตลาดของเพลงเพื่อชีวิตได้ขยายตัวเป็นที่ยอมรับของคนทั่วไปมากกว่ายุคสมัย เริ่มต้นมาก ศิลปินเพื่อชีวิตได้กลายเป็นธุรกิจที่สร้างความมั่งคั่งได้ ศิลปินในสาขานี้หากประสบความสำเร็จ ก็จะมีชีวิตที่สุขสาบายอย่างเช่น แอ๊ด คาราบาว เป็นต้น

ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ประเทศไทยได้เข้าสู่ยุควิกฤตทางการเมือง ทัศนคติของศิลปินเพื่อชีวิตก็เปลี่ยนเอนเอียงไปตามกระแส ตามฐานะความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นในสังคมของตัวศิลปินเอง จนทำให้พวกเขาเปลี่ยนมุมมองชีวิตและจุดยืน บางคนถึงขนาดว่าลืมพื้นฐานที่มาของตนเองไปเสียสนิท และก้าวขึ้นเวทีประกาศตัวเป็นปรปักษ์กับประชาชนคนรากหญ้าที่เคยเป็นแฟนเพลง ส่วนใหญ่ของเขา

คงไม่มีศิลปินคนไหนอยากจะพบกับหนทางตัน ด้วยการทำตัวเป็นศัตรูกับบรรดาแฟนเพลง มันเป็นการฆ่าตัวตายหรือการตัดท่อน้ำเลี้ยงของตัวเอง มันเป็นสิ่งที่น่าอับอายเมื่อถูกต่อต้านจากประชาชนในท้องถิ่นจนเปิดเวทีการ แสดงไม่ได้ พวกเขาทำลายตัวเองอย่างโง่ๆ ด้วยการละทิ้งอุดมการณ์และจิตวิญญาณของเพลงเพื่อชีวิต เพียงเพื่อเอาใจอำมาตย์ศักดินาและชนชั้นสูง

ปัจจุบัน หงา คาราวาน ยังรับงานแสดงไปตามสถานที่ต่างๆเหมือนเดิม เขาได้รับรางวัลเป็นศิลปินแห่งชาติในปี พ.ศ. 2553 สาขาวรรณศิลป์

Steve Winwood // Traffic - 

John Barleycorn (Must Die)

https://www.youtube.com/watch?v=t8878chOvfI

ooo

"โอ..เพื่อนเอย โอ..เพื่อนเอย

เคยไม่เคย อย่าย่ำยี ตายเพื่อสร้างเสรี

คือสะพานคนดีที่เหยียบเดิน

ร้องเพลงเพื่อชีวิต คิดกันทุกคน

จริงไม่จริง ทนไม่ทน วิญญาณตัวตนรู้ดี"

Visa Khanthap

เรื่องเกี่ยวเนื่อง...

เปิดใจ 'พงษ์สิทธิ์ คำภีร์' ต่อกระแสบอยคอต